Vitamine D wordt bij zoogdieren, waaronder konijnen, voornamelijk gesynthetiseerd in de huid na blootstelling aan ultraviolet B (UVB)-straling. Dit proces zet provitamine D3 om in vitamine D3 (cholecalciferol). Daarnaast kan vitamine D ook uit voeding worden gehaald: vitamine D3 komt voor in dierlijke producten, terwijl vitamine D2 (ergocalciferol) voornamelijk in planten ontstaat na UVB-blootstelling.
Er is weinig onderzoek gedaan naar de eigen vitamine D-productie van konijnen. Studies tonen aan dat konijnen een stijging in vitamine D-concentraties vertonen na blootstelling aan UVB-straling. Daarnaast is bekend dat UVB-bestraald hooi vitamine D2 kan bevatten en mogelijk een belangrijke voedingsbron is. Dit onderzoek richtte zich op het vergelijken van directe UVB-blootstelling van konijnen met de indirecte blootstelling via UVB-bestraald hooi.
Onderzoeksmethode
In een vier weken durend experiment werden 24 vrouwelijke konijnen verdeeld in drie groepen:
- Controlegroep (C): Geen UVB-licht en hooi zonder UVB-bestraling.
- Directe blootstelling (D): Konijnen werden 12 uur per dag blootgesteld aan UVB-licht, maar kregen onbestraald hooi.
- Indirecte blootstelling (I): Geen direct UVB-licht, maar hooi dat 12 uur bestraald was met UVB.
De konijnen werden gehouden in een gecontroleerde omgeving en kregen een dieet dat voornamelijk uit hooi bestond. Het UVB-bestraalde hooi werd geanalyseerd op vitamine D-gehalte, en bloedmonsters werden wekelijks genomen om de vitamine D-status te bepalen.
Resultaten
- Vitamine D2-gehalte in hooi: Het UVB-bestraalde hooi (groep I) had een aanzienlijk hoger vitamine D2-gehalte dan het onbehandelde hooi.
- Effect op bloedwaarden:
- Groep I (UVB-bestraald hooi) vertoonde een significante stijging in serum 25(OH)D2 en totale 25(OH)D-concentraties, die na twee weken stabiliseerden.
- Groep D (directe UVB-blootstelling) had een toename van 25(OH)D3, maar deze was minder uitgesproken dan de stijging van 25(OH)D2 in groep I.
- Controlegroep (C) vertoonde geen significante veranderingen in vitamine D-niveaus.
- Invloed op calcium en mineralen: Er waren geen significante verschillen in calcium-, fosfor- of magnesiumwaarden tussen de groepen.
Discussie en Conclusie
Dit onderzoek toont aan dat het voeren van UVB-bestraald hooi een effectievere manier is om de vitamine D-status van konijnen te verhogen dan directe UVB-blootstelling. Dit sluit aan bij eerdere bevindingen bij andere herbivoren, zoals paarden, waar zonlicht vooral via de invloed op gras en hooi de vitamine D-waarde verhoogt.
Voor konijnenhouders en dierenartsen betekent dit dat goed gedroogd en zonbestraald hooi een belangrijke bron van vitamine D kan zijn, vooral voor konijnen die binnenshuis leven en weinig toegang hebben tot direct zonlicht.
Daarnaast suggereert het onderzoek dat de behoefte aan directe UVB-straling voor vitamine D-synthese mogelijk overschat wordt en dat een gebalanceerd dieet met voldoende vitamine D2 uit hooi een effectieve manier is om adequate vitamine D-niveaus te behouden.
Belangrijkste bevindingen
- UVB-bestraald hooi verhoogt vitamine D2-gehaltes significant.
- Voeding heeft een grotere invloed op de vitamine D-status dan directe UVB-blootstelling.
- Er waren geen negatieve effecten van UVB-blootstelling op de konijnen.
- Vitamine D-suppletie via hooi kan een effectieve strategie zijn voor konijnen die weinig zonlicht krijgen.